Programma Zorg

Sinds 2019 werken we aan realisatie van onze vier strategische doelen. Dat doen we via een veelheid aan projecten en maatregelen. De beschreven projecten dragen bij aan realisatie van onze doelen om de zelfredzaamheid van onze inwoners te bevorderen, talenten te ontwikkelen en waar nodig duurzaam goede zorg te kunnen leveren. In 2022 lopen de volgende projecten en/of activiteiten door of worden nieuw opgestart.

Doel 1: In 2022 redden meer Almeloërs zich zonder hulp van de overheid, zo nodig met steun van naasten.

• Uitvoeren preventieagenda

Najaar 2021 wordt de preventieagenda ondertekend. We kiezen voor een dynamisch document waarbij we starten met een aantal partners. En we nodigen de overige partners de komende tijd uit om zich hierbij aan te sluiten. Vanuit de VNG ontvangen we voor de uitvoering van de preventieagenda een ondersteuningsbudget van 9.600,- euro en voor 2021 een uitvoeringsbudget van 40.000,- euro. Voor 2022 gaan we ook een aanvraag doen voor een uitvoeringsbudget bij de VNG.

• Gecombineerde leefstijl interventie (GLI)

Door Corona is de start uitgesteld, het proces zal wel een doorlooptijd van 2 jaar houden. Voorjaar 2021 is op basis van het uitvoeringsplan GLI gestart met de werving van volwassen inwoners met een minimuminkomen en overgewicht. In de loop van twee jaar zullen 100 deelnemers begeleid worden om een structurele verbetering van gezondheid en leefstijl te realiseren.

• Wonen en zorg

We gaan een voorlichtingscampagne uitvoeren om ouderen beter voor te bereiden zodat zij in de toekomst veilig en zo zelfstandig mogelijk kunnen blijven wonen. Daarnaast zetten we in op preventie en om senioren langer vitaal te houden. Om dat mogelijk te maken hebben we de blijverslening ingesteld, die ook in 2022 nog beschikbaar is. Tevens gaan we de mogelijkheden onderzoeken die e-health ons kan bieden om langer zelfstandig thuis te blijven wonen.

Samen met o.a. woningcorporaties geven we uitvoering aan gezamenlijke prestatieafspraken op basis van de nieuwe Woonvisie. We analyseren welke woonproblemen het realiseren van onze programmadoelen in de weg staan en welke oplossingsrichtingen, passend binnen onze woonvisie, we kunnen doorvoeren en/of opnemen in de prestatieafspraken met de woningbouwcorporaties. Gericht op het bevorderen dat er voldoende en passende woonvormen zijn voor alle inwoners die zorg nodig hebben of die kunnen uitstromen uit zorg (waaronder beschermd wonen, maatschappelijke opvang en forensische zorg en jeugdhulp met verblijf ).

• Coalitie tegen eenzaamheid

In 2021 is een signaalpunt eenzaamheid gerealiseerd. In 2022 willen we op basis van het beleidsplan Lokale coalitie KomErbijAlmelo verder bouwen aan de bekendheid van het signaalpunt, het netwerk, aan bestrijding van eenzaamheid en bevordering van een dementievriendelijke stad en samenleving.

• Sociale basis op orde

In 2021 zijn we gestart met het project Sociale Basis op orde. Dit project loopt door in 2022. Samen met BMC willen we in twee pilotwijken (De Riet/Nieuwland en De Kerkelanden) een beweging in gang zetten waardoor wijkbewoners weer meer betrokken raken bij elkaar en hun eigen vangnet via bv buren en verenigingen goed op orde hebben en kunnen gebruiken wanneer ze dit nodig hebben. De kern van de oplossing ligt in het blootleggen en benutten van de uitvoeringskracht die in de wijken al aanwezig en beschikbaar is.  

Doel 2: In 2022 ontwikkelen 0- tot 23-jarige Almeloërs hun talenten beter op (voor)scholen.

• Project vroegtijdige schoolverlaters/Twentse belofte

Ook in schooljaar 2021-2022 draait het project vroegtijdige schoolverlaters/Twentse belofte.
In dit regionale plan om voortijdig schoolverlaten terug te dringen zetten we de succesvolle delen van het vorige plan voort. Daarbij zijn er vanuit het Rijk 3 ambities geformuleerd die we hierin meenemen:

1. Het aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters terugbrengen (20.000 in heel Nederland in 2024);
2. Het percentage schoolverlaters verhogen dat na 1 jaar weer terug is op school of aan het werk is;
3. Beter ondersteunen van jongeren voor wie de overstap naar vervolgonderwijs en/of arbeidsmarkt extra lastig is door hun achtergrond en dus meer risico lopen.

• Project Het Jonge Kind inclusief Kansrijke Start

Vanaf 1 augustus 2020 krijgt elke peuter met een (risico op een) taalachterstand  in Almelo een aanbod van 16 uur Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) per week.In 2022 willen we dat minimaal 250 peuters in Almelo dit VVE-programma aangeboden krijgen en willen we de kwaliteit hiervan verhogen. Onze ambitie voor eind 2022 is dat de kwaliteit van het VVE-aanbod op het niveau voldoende ligt (indicator Inspectie Onderwijs, minimaal niveau 3).  Kinderen waarvoor een sociaal medische indicatie voor kinderopvang wordt afgegeven, wordt passende kinderopvang geboden. Verder hebben wij ons aangesloten bij de Gelijke Kansen Alliantie van het Rijk. In 2021 is daarnaast een start gemaakt met Nu Niet Zwanger. In 2022 zetten we de activiteiten voor Het Jonge Kind, Kansrijke Start en Nu Niet Zwanger voort. Daarnaast bekijken we de mogelijkheden voor een verlengde schooldag voor een aantal Almelose scholen en de wijze waarop we de ouders daarbij kunnen betrekken.

• Schoolgericht maatschappelijk werk (SGMW)

In opdracht van de stuurgroep Het Jonge Kind is door de werkgroep Zorg gewerkt aan een doorgaande zorglijn binnen de IKC’s. Daardoor wordt vanaf januari 2021 ook schoolmaatschappelijk werk ingezet in de voorschool voor peuters met een taalachterstand. Daarnaast is school één van de belangrijkste vind- en werkplaatsen voor het school (gericht) maatschappelijk werk (SGMW). Problemen van en met kinderen openbaren zich vooral op school en worden vaak gesignaleerd door leerkrachten en docenten. Het SGMW is de professionele en efficiënte schakel tussen zorg in school en zorg buiten school, met name op het vlak van lichte ambulante vragen. Het SGMW speelt dan ook een belangrijke en preventieve rol in het vroegtijdig signaleren en aanpakken van belemmeringen in het naar school gaan met als doel dat elke leerling school met een zo goed mogelijk resultaat kan afronden. De schoolgericht maatschappelijk werker kan daarmee laagdrempelig optreden voor leerlingen met problemen op school en/of thuis die hun ontwikkeling op didactisch en/of sociaal emotioneel gebied belemmeren of nadelig (kunnen) beïnvloeden.
We willen met SGMW meer collectief en preventief handelen. Wij vragen van het SGMW om goed te signaleren en analyseren welke zorgvraag verhogende trends te zien zijn bij jongeren, hun ouders en in de samenleving. In de overleggen binnen scholen en IKC’s kan SGMW oplossingen hiervoor inbrengen.

• Praktijkondersteuners huisartsen (POH)

Doel van de POH-ers Jeugd en Gezin is om hulpvragen nog adequater en preventiever op te pakken zodat we inzet van zwaardere zorg voorkomen. We willen via een evaluatie in 2022 beeld brengen wat de resultaten hiervan zijn.

• Jeugdhulp in het onderwijs en kinderopvang

Doel van jeugdhulp in het onderwijs en kinderopvang is om de inzet van jeugdhulp effectiever en efficiënter vorm te geven. Een mogelijkheid hiertoe is door de individuele bekostiging van jeugdhulp in het onderwijs om te zetten naar groepsgerichte financiering om daarmee de administratieve druk te verlichten, de kwaliteit van jeugdhulp te verbeteren en een besparing van 10% van de kosten van jeugdhulp op school te realiseren. In de verwachting dat, wanneer er van individuele indicaties over wordt gegaan naar groepsgerichte bekostiging, er op de school een vorm van algemene voorziening kan worden gecreëerd waardoor de jeugdhulp voor leerlingen met een extra ondersteuningsvraag eenvoudiger, sneller en daarmee lichter toegankelijk wordt. De inzet van zwaardere en meer intensieve vormen van jeugdhulp kan daarmee voor een deel worden voorkomen.
In 2022 starten we op twee zorgintensieve scholen met pilots voor de ontwikkeling van onderwijs-jeugdhulp arrangementen.
De ombouw van de dagbehandeling betreft een lopend traject in het verlengde van de aanpak van jeugdhulp in het onderwijs, waarbij wordt gekeken of de dagbehandeling kan worden ingevoegd bij een reguliere kinderopvang. Hierdoor ontstaan allerlei positieve effecten voor kinderen en kan de problematiek van de kinderen eerder worden genormaliseerd. Met deze maatregel is gestart in 2021 en deze loopt door in 2022.

Doel 3: In 2022 komt de gemeente Almelo beter uit met de Rijksmiddelen voor Wmo en Jeugd.

• Aanvullende rijksmiddelen gemeentefonds

In de raadsbrief over de meicirculaire 2021 (RAAD-6730) was aangekondigd dat bij de programmabegroting 2022 meer informatie bekend is over de aanvullende middelen die toegevoegd zullen worden aan het gemeentefonds.
De gezamenlijke toezichthouders hebben afspraken gemaakt hoe gemeenten de aanvullende middelen gemeentefonds mogen verwerken in de begroting 2022 en meerjarenraming 2023 t/m 2025. In onderstaande tabel zijn de aanvullende middelen doorgerekend voor Almelo. Uit de tabel blijkt dat de aanvullende middelen die maximaal nog in de begroting opgenomen kunnen worden, teruglopen van 7,84 miljoen euro in 2022 naar 3,83 miljoen euro in 2025.

• Budgetten ontschotten

Wij zijn voornemens de begroting van bedrijfsvoering Uitvoering Sociaal en de begroting voor de BUIG/bijstand, Wmo en Jeugd te ontschotten. Dit heeft als doel om effectiever onze middelen (geld, tijd en capaciteit) in te zetten en efficiënter zorg te kunnen bieden aan onze inwoners. Waar, na het invullen van de taakstellingen, ruimte ontstaat binnen de zorgbudgetten, willen wij dat in kunnen zetten op welzijnsactiviteiten.  

• Regionale samenwerking

Wij hanteren richting het samenwerkingsverband Samen14 een positief-kritische houding, door mee te denken op inhoud en zo nodig eigen keuzes te maken waar dit lokaal beleid raakt. Wij zijn zeer kritisch op kostenverhogende (beleids-)ontwikkelingen en de tegemoetkoming van noodlijdende zorginstanties. “Samen waar het moet, lokaal waar het kan“ is hierbij ons uitgangspunt. Wij  nemen actief deel aan de integrale regionale samenwerkingsagenda die breed in het sociaal domein aan kennisdeling en afstemming met Menzis,  provincie en andere regionale partners werkt.
Verder gaan we, in gezamenlijk opdrachtgeverschap vanuit de Bestuurlijke Programmaraad Ondermijning, het Districtelijk Veiligheids Overleg Twente (DVO) en het Bestuurlijk Overleg Samen14, regionaal werken aan een eenduidig beleid dat primair gericht is op het voorkómen van onjuiste besteding van zorggeld. Dat doen we door de mogelijkheden daartoe aan de voorkant zo goed als mogelijk en wenselijk is dicht te timmeren. Met de inkoop voor Jeugdhulp en Wmo hulp en ondersteuning voor de volgende periode wordt samen met OZJT bekeken hoe hier vorm aan kan worden gegeven en hoe we aan de voorkant meer eenduidige kaders kunnen bereiken voor een optimaal contractmanagement en de uitvoering van toezicht en handhaving in de uitvoering.

• Taakstelling

Om beter uit te komen met de Rijksmiddelen is voor Wmo en Jeugd een taakstelling opgenomen van in totaal 7,52 miljoen euro structureel. Na besluitvorming in de perspectiefnota 2020 resteert daarvan ongeveer 4,8 miljoen euro structureel. Om deze taakstellingen te realiseren hebben wij drie maatregelenplannen opgesteld. In 2022 blijven we inzetten op het uitvoeren van deze maatregelen, teneinde de taakstelling te realiseren.

• Lobby

Almelo voert de lobby in samenspraak met onze regio, met de VNG en de G40. De inzet van Almelo is, in de kern: structureel verhogen van de budgetten (“eerst grotere koek, dan anders verdelen van de koek”), beter verdeelmodel gemeentefonds, minder schommelingen in het gemeentefonds, terughoudendheid voor het Rijk t.a.v. eenzijdige wetswijzigingen met financiële gevolgen (zoals invoeren abonnementstarief), snelle en adequate compensatie coronacrisis, structureel budget voor preventietaken.

Doel 4: In 2022 krijgen Almeloërs die hierop zijn aangewezen meer doeltreffende zorg en steun die aansluit bij hun behoeften.

• Pilots versterking algemeen voorliggende voorziening

Begin 2022 gaat er een Buitenschoolse Opvang Plus draaien. Hierbij bestaat het plusdeel uit kleinere, prikkelarme groepen met passende begeleiding, in samenwerking met maatschappelijke partners en mogelijk een jeugdhulpaanbieder.
We onderzoeken de mogelijkheid om delen van de maatwerkvoorziening Ondersteuning Zelfstandig Leven anders te organiseren (bijvoorbeeld administratieve ondersteuning, ondersteuning bij boodschappen doen).

• Integrale ketenaanpak Maatschappelijke opvang

De Integrale ketenaanpak Maatschappelijke Opvang gaat op termijn zorgen dat de problematiek rond dak- en thuisloosheid in de centrumgemeente Almelo (dus inclusief omliggende gemeenten) vermindert. Daarvoor zijn maatregelen ontwikkeld die dakloosheid voorkomen (preventie), de duur van de opvang verminderen en herstel versnellen (omvorming opvang) en die de uitstroom naar zelfstandige woningen mogelijk maken (zelfstandig wonen met waar nodig nazorg). Deze maatregelen zijn eind 2021 grotendeels ingevoerd in de zes gemeenten, bij de woningcorporaties en de betrokken zorgaanbieders en worden in 2022 opgenomen in het reguliere proces. Met de ketenpartners in de maatschappelijke opvang, woningbouwcorporaties en gemeenten wordt een pilot Transferpunt Wonen uitgevoerd waarbinnen uitstroomafspraken zorgen dat cliënten sneller duurzaam kunnen uitstromen. Niet alleen het aantal daklozen zal hierdoor afnemen, maar ook de problematiek, zoals schulden, verslaving en armoede, zal door de begeleiding vroegtijdig en integraal aangepakt worden. De maatregelen en de omvorming van de daklozenopvang naar zelfstandige woonunits gaan zorgen dat mensen die dak- of thuisloos dreigen te raken doelgericht kunnen werken aan herstel en weer snel in een zelfstandige woning kunnen wonen.

• Doorbraakmethode/MPG aanpak

In de doorbraakmethode werken wijkcoaches en actieonderzoekers van het Instituut voor Publieke Waarden (IPW) samen om systeemfalen achter individuele voordeuren snel te herstellen. Voordat er ergere dingen gebeuren. In 2022 zal er worden ingezet op het verder verduurzamen van het project als ook het vergroten van de kennis bij de coaches. Dit met als doel dat alle coaches de werkwijze kunnen inzetten en gebruiken. Bij deze “doorontwikkeling” en het ons eigen maken van de methodiek maken we gebruik van de kennis en expertise van IPW.

• Project Gecertificeerde instellingen (GI) en digitale verwijsindex

In dit project beoordelen we de verwijzingen die worden gedaan door de gecertificeerde instellingen. De medewerkers van het wijkteam komen in samenwerking met de gecertificeerde instellingen tot een passend advies, dat is gekoppeld aan het lokale aanbod in Almelo. Op basis van deze samenwerking is eerder afschalen van maatwerk mogelijk (zowel van gedwongen naar vrijwillig als van maatwerk naar voorliggende voorzieningen) en is het mogelijk het volume van de hulp te reduceren.  Het project zal worden geëvalueerd. De contacten tussen de gemeenten en de gecertificeerde instellingen zijn er ondertussen veelvuldig, voornamelijk aan de voorkant voordat de beschikkingen afgegeven worden. Het project zal met een korte evaluatie afgerond worden met als voornemen dit als reguliere werkwijze voort te zetten.

Er loopt een landelijk onderzoek naar de digitale verwijsindex. Op basis van dit onderzoek zal besloten worden of en hoe wij als gemeente hierop aansluiten.

• Doorlopende lijn zorg naar werk

Binnen de doorlopende lijn van zorg (dagbesteding) naar werk willen we een structurele, kwalitatief goede en betaalbare voorliggende voorziening bouwen voor mensen met een arbeidsbeperking en ontwikkelbaar arbeidspotentieel. Dit op basis samenwerking vanuit de drie O’s (Overheid, Ondernemers en Onderwijs) op basis van (financiële) gedeelde verantwoordelijkheid en eigenaarschap. Door deze aanpak snijdt het mes aan meerdere kanten Zo is er meer aandacht voor het perspectief van de inwoner, omdat de begeleiding gericht is op ontwikkeling. De inwoner wordt in staat gesteld het maximale uit zichzelf te halen. Tevens ontlasten we de wijkteams door een voorziening te creëren, zonder ingewikkelde beoordelingscriteria voor toekenning en doorverwijzing. En tenslotte werkt het kostenbesparend: we maken afspraken met organisaties, waaronder onderwijs / werkgevers om ook financieel bij te dragen én we besparen op de kosten van geïndiceerde dagbestedingstrajecten. In 2022 doen we hier ervaring mee op, waarna ons doel is om deze integrale werkwijze uiterlijk op 01.01.2023 te borgen binnen de bestaande uitvoeringsstructuur.

• Zorg en Veiligheid

Wij zetten in op een intensievere samenwerking tussen de domeinen Veiligheid en Zorg.In 2021-2022 wordt gewerkt aan het uitwisselen van kennis en informatie en het opbouwen van structurele samenwerking tussen interne en externe ketenpartners op verschillende thema’s die beide domeinen raken. Met als doel om sneller te signaleren en een effectieve aanpak te bieden waarbij de instrumenten van zowel Zorg als Veiligheid in samenhang ingezet kunnen worden, zoals bv de GHB-problematiek, sexting of de loverboyproblematiek.

• Aanpak laaggeletterdheid

Laaggeletterdheid is een veel voorkomend en weerbarstig probleem dat voor de doelgroep op bijna alle leefgebieden belemmeringen opwerpt en daardoor hun zelfredzaamheid en zelfstandige participatie in de samenleving bemoeilijkt. Daarnaast zorgt het voor extra beroep op tal van sociale voorzieningen en veroorzaakt daardoor grote maatschappelijke kosten. Wij hebben daarom een, naar doelgroep gedifferentieerd, aanvalsplan laaggeletterdheid opgesteld, in overleg met het onderwijs, Taalpunt, de bibliotheek en andere partners. In 2022 starten we met de uitvoering van dit plan.